بازیهای رایانهای در زیست انسان امروز چه جایگاهی دارند و اهمیت آنها قبل و بعد از پاندمی اخیر چه تغییری کرده است؟
بازی ها عمری برابر با تمدن بشری دارند حتی بازیهای ویدئویی دارای یک تاریخچه چهل ساله هستند. صدها میلیون انسان در سراسر جهان صدها میلیارد دقیقه را در ماه صرف بازی با کنسول های بازی کامپیوتر، موبایل و یا بازیهای دسته جمعی گروهی و آنلاین میکند. بازی در همه گروههای سنی رواج دارد؛ جنسیت و فرهنگ نمیشناسد و البته در نسلی که نیروی کارآیی را تشکیل میدهد فراگیرتر است به خصوص در ایام کرونا که استفاده از رایانه و موبایل فراگیر شده است. بازی ها می توانند نقش تربیتی بیشتری بازی کنند.
تا چه اندازه بازیهای رایانهای روی خلق و خو و شخصیت کابرانشان اثر میگذارند؟ این تاثیرات چقدر مفید و چقدر مضر است؟
در مورد اثرات تربیتی بازی و تاثیر آن در شخصیت و تربیت و آموزش کودکان کتابهای زیادی نوشته شده است. تفاوتی که بازیهای رایانهای امروز با بازی های سنتی گروهی و قدیمی دارد این است که بازی های رایانه ای سن و جنسیت نمیشناسد و همه افراد حتی افراد بزرگسال و مسن هم بازی های رایانهای را مورد استفاده قرار میدهند. این که آیا بازی رایانه ای خوب است یا بد و در زندگی ما آیا تاثیر مثبت دارد یا منفی مانند این است که بگوییم آیا کتاب خوب است یابد آیا اینترنت خوب است یا بد. بدون شک هم بازی های بد که بدآموزی دارد و روی خلق و خو و شخصیت تاثیر منفی دراز مدت میگذارد وجود دارد و هم بازی های آموزنده و مثبت و مفید. امروزه خیلی بیشتر از گذشته ها بازی در خدمت آموزش قرار گرفته است. در یک تحقیقات دانشگاهی دو گروه از کودکان مورد بررسی قرار گرفتند یک گروه به یک گروه آموزش معمولی کلاسیک داده شد و گروه دیگر از طریق بازی آموزش داده شدند و دیده شد که تاثیر آموزش از طریق بازی خیلی بیشتر بود.
آیا میتوان برای بازیهای رایانهای در آموزش و تربیت کودکان نقش قائل شد؟
بازی و آموزش شباهت زیادی به هم دارند:
• در بازی تلاش می کنید. مرحله به مرحله جلو می روید. پاداش می گیرید و از کسب نتایج خوب لذت می برید.
• در آموزش مرحله به مرحله اطلاعات کسب می کنید جلو می روید در ازای کسب اطلاعات احساس رضایت می کنید که این یک پاداش است. و در نهایت احساس مثبت و خوشنودی و لذت دارید.
بنابراین ایده استفاده از کارکرد بازی در آموزش ایده دور از ذهن نیست. بدون شک با جذاب نمودن فرآیند آموزش از طریق بازی و سرگرمی می توان روند آموزش را بسیار بهتر کرد.
با طراحی و دقت در ساخت بازی های آموزشی موجبات موفقیت روند یادگیری فراهم می آید. بسیاری از اهداف ارزشمند یادگیری از طریق بازی ها قابل حصول است.
• یکی از مشکلات آموزش، پرواز ذهن و حواس پرتی است. بازی می تواند کمک کند ارتباط شخص حفظ شود و جلب توجه بازیکن به ارتباط با روند بازی به اهداف یادگیری کمک می کند.
• بازی مرحله به مرحه حس توانایی در موفقیت را به بازیکن منتقل می کند. اطمینان بازیکن از موفقیت و افزایش انتظار او از موفقیت آموزش را دلپذیر می کند.
• بازی خستگی ایجاد نمی کند و زمان فراگیری را طولانی تر می کند.
• در طول بازی بازیکن احساس ارزشمندی، رضایت و مفید بودن می کند و این به سرعت یادگیری کمک می کند
• می توان مطالب سخت علمی را ساده کرد و در قالب بازی به کودکان آموخت.
صحبت پایانی …
مرکز تحقیقاتی ISPI Digital میگوید درآمد صنعت بازی در جهان در سال ۲۰۲۲ به ۲۰۰ میلیارد خواهد رسید. همه ساله نمایشگاهها و بازارهای جهانی بسیاری وجود دارد که در آن سرمایه گذاری های زیادی در این زمینه می شود. دانشگاههای خوب دنیا مثل MIT یا ناسا، مرکز تحقیقات بازی دارند. صنعت بازی از صنایع سینما و موسیقی قویتر و پر درآمدتر است. حال یک سؤال مهم به وجود میآید و آن اینکه سهم ما از بازار جهانی بازی چیست؟ در جواب باید بگویم تقریبا صفر در حالیکه امکانات و صنعت گستردهای هم لازم ندارد. به دلیل کاربرد بازیسازی در مسائل آموزشی و مسائل بازاریابی و مدیریت می توان پروژههای پرطرفداری در این زمینه تعریف کرد و می تواند یک زمینه پردرآمد برای کسانی که با فنون آن آشنا هستند باشد.