انافتی (توکن غیرقابل معاوضه) چیست و این تکنولوژی در دنیای دیجیتال امروز چه اثر دورانسازی میتواند داشته باشد؟
NFT یک شکل از توکن در بستر بلاک چین هست، در واقع این توکن مهمترین ویژگیای که دارد منحصربهفرد بودن و غیرقابل معاوضه بودن آن هست. بطور مثال، من به شما یک اسکناس 10 هزار تومانی میدهم و یک روز بعد وقتی از شما میخواهم آن را پس بگیرم، شما دو اسکناس 5 هزار تومانی به من میدهید. در واقع من همان 10 هزار تومان روز قبل را از شما دریافت کردم. حالا فرض کنید من یک تابلو نقاشی از سهراب سپهری به شما میدهم ولی روز بعد شما نمیتوانید به جای آن تابلو، به من دو مجسمه از تناولی یا دو اثر کوچکتر از سهراب سپهری بدهید، بلکه باید همان اصل اثر را به من تحویل دهید. توکن ان اف تی یک توکن غیر قابل معاوضه است که نمونه مشابهای ندارد و همین خاصیت باعث شده جایگاه ویژهای در دنیای دیجیتال بهدست بیاورد. در واقع آثار هنری و هر چیز کمیاب و نایاب و منحصربهفردی در دنیای دیجیتال میتواند تبدیل به توکن بشود و نسل جدید، که تمام زندگی آنها درگیر ابزارهای دیجیتال است، بُعد جدیدی را تجربه میکنند و آن هم مجموعهداری، نگهداری و سرمایهگذاری روی داراییها دیجیتال است.
از زمانی که دنیای تکنولوژی رشد کرده است، بسیاری از فعالیتها در قالب دنیای فیزیکال بیمعنی شده است. بطور مثال بنرهای سردر سینماها دیگر توسط گرافیک دیزاینرها و نقاشها، نقاشی نمیشود، بلکه گرافیک دیزاینرها و هنرمندان به کمک نرم افزارهای کامپیوتری آن را طراحی و چاپ میکنند. نسلهای آینده نسلی هستند که در پشت مانیتورها، تلفنها و ابزارهای دیجیتال زندگی میکنند و بسیاری از آنها با ارزهای دیجیتال آشنا هستند و از آن استفاده میکنند. انافتیها هم مانند همه این ابزارها در بستر دیجیتال نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.
چرا آشنایی با انافتی برای هنرمندان دیجیتال ضروری است و تاثیر آن در آینده شغلی آنها چیست؟
انافتی اساسا تنها یک بستر برای هنرمندان هست تا بسیاری از مشکلاتی که در دنیای فیزیکال وجود داشت از بین برود. همانطور که مجسمهسازی و نقاشی بسترهای متفاوتی برای هنرمندان برای بیان هنری آنها هستند،NFT هم تنها یک ابزار بیان است که قابلیتهای ویژهای دارد:
- منحصربهفرد بودن
- غیرقابل جعل و اصیل بودن
- کمیاب و نادر بودن
- شفاف و در دسترس بودن
- ارتباط مستقیم هنرمند با تمامی ظرفیتهای بازار
- معاملات با ارز دیجیتال مشترک
- قراردادهای هوشمند
تمامی این ویژگیها در بستر بلاکچین شرایطی را ایجاد میکند که فضایی کاملا شفاف و دموکرات برای هنرمند شکل بگیرد تا با خیال راحت آثار هنری خود را معامله کند و مجموعهدار هم بتواند در آرامش و اطمینان کامل آثار هنری را خریداری کند.
بطور مثال؛ یکی از مشکلات بسیار جدی در دنیای فیزیکال معامله آثار، انتقال مالی بین کشورها و با ارزهای متفاوت است که هزینههای سنگینی به هنرمندان و خریداران آثار آنها وارد میکند، در حالی که در بازار NFT با یک پول واحد که در همه جای دنیا قابلیت تبدیل دارد روبرو هستیم. در این شرایط هر هنرمندی در هر کشوری با هر شرایطی امکان معامله آثار هنری خود را دارد. از مشکلات دیگر هنرمندان نداشتن سود از معامالات آتی آثار خود است، اما در بستر بلاکچین و در دنیای انافتی میتوان با خریدار قراردادی هوشمندانه بست و با آن تا زمانی که آثار معامله میشود، به طور اتومات بخشی از معامله وارد کیف پول شما میشود. با وجود همه این ویژگیها، شرایطی بوجود آمده است تا همه هنرمندان دیجیتال بتوانند در این بستر فعالیت امن، شفاف و سودآور داشته باشند.
آیا هر اثر هنری دیجیتالی قابلیت تبدیل شدن به انافتی را دارد؟
بله! هر اثر هنری قابلیت انافتی شدن دارد، اما باید توجه کرد که این بستر بیشتر برای هنرمندانی که تفکر و ابزار دیجیتال دارند مناسب است. بطور مثال می توان از مجسمه داوود میکل آنژ نقاشی کشید، اما هیچوقت نقاشی و مجسمه نمیتوانند تاثیر مشابه بگذارند، پس هیچوقت NFT هم نمیتواند به جای مجسمهسازی یا نقاشی نقش ایفا کند. به علاوه این که این بستر ارزشهای هنر دیجیتال را بهتر نمایش میدهد.
آیا این تکنولوژی امنیت لازم را برای آثار هنری فراهم میکند؟
به دلیل استفاده از بستر بلاکچین برای تولید و معامله این آثار، امکان جعل، تخریب و تغییر در اثر ممکن نیست. یک اثر در بستر انافتی میتواند برای همیشه ماندگار شود، اما یک تابلو عکس از هر هنرمندی ممکن است بعد از 100 سال و به تدریج تخریب و یا از بین برود. به همین طریق، این بستر جعل آثار را غیر ممکن کرده است و در نتیجه هنرمند و مجموعهدار با اطمینان کامل و در بستری شفاف معامله میکنند.
هنرمندان برای شروع ساخت انافتی به چه چیزهایی نیاز دارند؟ هنرمندان ایرانی با توجه به تحریمها و مشکلات تراکنش ارز چگونه باید از آن استفاده کنند؟
این بستر دقیقا مناسب کشورهایی مانند ایران است که مشکلات پرداختهای ارزی و همینطور حمل و نقل آثار گاهی باعث میشود کاملا قید فعالیت در بازار بینالملل را بزنند. هنرمندان ایرانی میتوانند با تولید آثار در بستر دیجیتال و تبدیل آثار به توکنهای انافتی از طریق پلتفرمهایی آنلاین مانند Superrare، Foundation، Opensea، Rarible و… آثار خود را تبدیل به توکن کرده و آنها را نمایش دهند. بهترین ابزار تبلیغ و معرفی آثار هنری هم شبکههای اجتماعی اینستاگرام و توئیتر هستند. هنرمندان ایرانی با فروش آثار خود از طریق این پلتفرمها و معاملات با ارز دیجیتال، در واقع صادرات کالای فرهنگی خواهند داشت، به شکلی که صرفا فکر و ایدههای خود را بدون استفاده از هیچ متریال اولیه به مشتریان خود در سراسر دنیا خواهند فروخت.
انافتیها چگونه باید به فروش برسند و پروسه این کار چگونه است؟
آثار هنری بعد از اینکه در پلتفرمهای آنلاین بارگذاری و mint شدند، برای فروش و قیمتگذاری آماده هستند. هنرمندان با مشخص کردن جزئیات اثر، ابعاد فایل نهایی، استیتمنت، قیمت و تعداد نسخههای قابل فروش، میتوانند شرایطهای متفاوتی برای فروش آثار خود ایجاد کنند. مهمترین مسئلهای که امروز در این بستر مطرح است، بهدلیل اینکه هر بارگذاری انرژی برقی در دنیا مصرف میکند، هنرمند باید کاملا مسئولانه آثار خود را بارگذاری کند.
صحبت پایانی …
مهمترین نکتهای که میتوانم به هنرمندان این حوزه تاکید بکنم، عمر کوتاه این بازار است، این بستر و این بازار عمر زیادی ندارد. پس در نتیجه هنوز نیاز به فرصت هست تا روند سلیقهای و حتی ابزارهای تکنولوژیک بیشتری وارد این جریان بشود. در این شرایط باید حوصله به خرج داد و سوار موجهای لحظهای نشد تا در این شرایط به کارنامه هنری هنرمند هم آسیبی وارد نشود. با قاطعیت میتوان گفت که ما با یک جریان و انقلاب هنری طرف هستیم و صرفا یک موج و حباب نیست.